Bu dizelgede, Osmanlı Türkçesi sözler, sözün Türkçe'deki çağdaş yazımı (TDK tarafından önerildiği gibi) ve çağdaş Türkçe karşılığı verilmiştir.
Hellence veya Lâtince kökenli Fransızca sözler, Türkçeye 19. yüzyılda girmeye başladı. Özellikle Tanzimat Dönemi sonrasında bu oran artmaya başladı. Günümüzde yaklaşık 5,000 Fransızca söz Türkçede yer almakta olup, çoğu günlük yaşamda kullanılmaktadır.
Fransızca ve Osmanlıca Türkçe karşılığı
kökenli sözcükler
| abes | : anlamsız, saçma, boş |
| abıhayat | : bengisu, dirim suyu, yaşam suyu |
| abide | : anıt |
| abus | : somurtkan, asık yüzlü |
| acayip | : şaşırtıcı, yadırgatıcı, şaşılacak şey, olağan üstü |
| acele, acil | : tez, ivedi, tezelden, ivedilikle |
| acemi | : toy, ustalaşmamış, beceriksiz |
| aceze | : düşkün |
| acziyet | : güçsüzlük, beceriksizlik |
| âciz | : güçsüz, beceriksiz |
| acul | : tez canlı, ivecen |
| acuze | : kocakarı |
| adabımuaşeret | : görgü kuralları |
| aḍele | : kas |
| adalet | : türe, hak |
| adap | : töre, yol yordam |
| adavet | : yağılık |
| âdet | : 1) gelenek, görenek, töre 2) alışkanlık 3) aybaşı |
| âdeta | : neredeyse, bayağı, sanki |
| adi | : 1) niteliksiz 2) aşağılık, bayağı 3) olağan, sıradan |
| adil | : doğru, haktanır |
| af | : 1) bağışlama 2) görevden alma |
| afaki | : 1) gelişigüzel, amaçsız 2) nesnel |
| afet | : 1) kıran, yıkım 2) çok güzel (kız, kadın) |
| affetmek | : 1) bağışlamak 2) görevden almak |
| afiyet | : sağlık, esenlik |
| ağyar | : yabancı, el |
| ahbap | : arkadaş, tanış, gönüldeş |
| ahdetmek, yemin etmek | : ant içmek |
| ahfat | : torunlar, soy |
| ahir | : son |
| ahit, akit | : 1) antlaşma, sözleşme 2) ant 3) çağ |
| ahize | : almaç |
| ahkâm | : yargı |
| ahlak | : 1) töre, aktöre 2) alışkanlık |
| ahmak | : beyinsiz, bön |
| ahşap | : ağaçtan, tahta |
| ahval | : durum |
| aidat | : 1) ödenti 2) kesenek |
| aidiyet | : 1) ilişkinlik, değginlik |
| aile | : ocak |
| ait | : ilgili, ilişkin, ilişik |
| akabinde | : hemen sonra, ardından, ardı sıra |
| akdetmek | : (sözleşme, antlaşma) yapmak |
| akıbet | : son |
| akıl | : 1) us 2) bellek 3) öğüt |
| akim | : kısır, verimsiz, sonuçsuz |
| akis | : yankı, tepki |
| akit | : anlaşma, sözleşme, bağıt |
| aklıselim | : sağduyulu |
| akran | : yaşıt |
| aberasyon | : sapma |
| ablatif | : çıkma durumu |
| abone | : sürdürümcü, sürdürüm |
| absorbe | : emme, soğurma |
| abstre | : soyut |
| absürt | : saçma, usdışı |
| adaptasyon | : uyarlama |
| aerometre | : havaölçer |
| afiş | : ası |
| afişe etmek | : açıklamak, açığa vurmak |
| ajan | : gizli (görevli, aracı) |
| ajanda | : andaç |
| akort | : ses düzeni (çalgı için) |
| aksan | : vurgu, söyleyiş |
| aktif | : etkin, canlı |
| aktüel | : güncel |
| akustik | : 1) yankı bilimi, yankı düzeni 2) yankılanım, ses dağılımı |
| akü (akümülatör) | : akımtoplar |
| alafranga | : batılıca |
| abluka | : kuşatım, kuşatma, çevirme |
| alaturka | : doğuluca |
| alfabe | : abece |
| almanak | : yıllık |
| amblem | : belirteç |
| ambulans | : cankurtaran (taşıt) |
| analiz | : irdeleme, araştırma, inceleme |
| analjezik | : ağrı kesici |
| anarşi | : iç kargaşa |
| anatomi | : 1) gövde yapısı 2) gövde bilimi 3) iç yapı |
| anestezi | : uyuşturma |
| arkeolog | : kazı bilimci |
| baraj | : 1) su bendi 2) büğet, bağlağı 3) engel |
| barometre | : basınçölçer |
| biyografi | : öz geçmiş, yaşam öyküsü |
| biyoloji | : yaşam bilimi, canlı bilimi |
| bonservis | : iş belgesi |
| botanik | : bitki bilimi |
| paradoks | : çelişki |
| teori | : kuram |
| testis | : er bezi |
| versiyon | : sürüm |
| viraj | : dönemeç, sapak |
Yayının oluşturulma tarihi: 2 Eylül 2013
Bugün: 2 Eylül 2013, Kuvayı Milliyeci
Önemli ve hassas davranmamız gereken bir konuya değinmişsin. Yazın oldukça güzel.
YanıtlaSilhttp://leventiscan141.blogspot.com/2013/05/ataturk-ve-turkcemiz.html
bir göz atmanı tavsiye ederim...